Ciepłomierze
Najczęściej zadawane pytania dotyczące ciepłomierzy.
1. Do czego służy ciepłomierz?
Ciepłomierz to urządzenie pomiarowe, którego przeznaczeniem jest mierzenie ilości przepływającej energii cieplnej. Wskazania ciepłomierza pozwalają na rozliczenie kosztów ciepła między dostawcą a klientem. Energia cieplna mierzona jest w gigadżulach (GJ) lub kilowatogodzinach (kWh).
2. Jak zbudowany jest ciepłomierz (z czego się składa)?
Każdy ciepłomierz zbudowany jest z następujących współpracujących ze sobą urządzeń:
dwóch czujników temperatury czynnika (zasilania i powrotu), przetwornika przepływu oraz jednostki zliczającej (w ciepłomierzach kompaktowych połączonej z przetwornikiem)
3. Jak działa ciepłomierz?
Ciepłomierz mierzy temperatury zasilania i powrotu czynnika i wylicza ich różnicę. Następnie mierzy strumień objętości (masowy) przepływającego medium i na podstawie tych wartości oblicza ilość energii cieplnej zgodnie z zależnością:
Q=m*Cw*(tz-tp)
gdzie:
Q - ilość energii cieplnej, GJ lub kWh
m - strumień masowy czynnika, kg/s
Cw - ciepło właściwe wody,
tz - temperatura zasilania, ᵒC
tp - temperatura powrotu, ᵒC
4. Jakie są różnice między ciepłomierzem mechanicznym a ultradźwiękowym?
W przypadku mechanicznych i ultradźwiękowych liczników energii cieplnej najważniejszą różnicę stanowi zastosowany typ przetwornika przepływu. Ciepłomierz mechaniczny posiada przetwornik z wirnikiem, który porusza się pod wpływem przepływającej wody w instalacji. Ciepłomierz ultradźwiękowy nie posiada ruchomych elementów, pomiar ilości zużytej energii cieplnej odbywa się poprzez zmierzenie objętości przepłyniętej wody w instalacji. Odpowiadają za to dwie głowice ultradźwiękowe, które jednocześnie wysyłają dwa sygnały: jeden skierowany jest zgodnie z przepływem wody, a drugi w stronę przeciwną. Następuje przeliczenie różnicy występującej między tymi sygnałami na prędkość i objętość wody.
5. Jakie obowiązują regulacje prawne dotyczące ciepłomierzy?
Podstawowa norma która określa wymagania dla ciepłomierzy, wymagania ogólne i konstrukcyjne, warunki instalacji i użytkowania to norma PN-EN 1434.
6. Jakie są zalecenia techniczne dotyczące montażu i zabudowy ciepłomierzy?
Ciepłomierz należy zamontować w sposób zgodny z instrukcją oraz z wytycznymi dostawcy energii cieplnej. Urządzenie powinno zostać zainstalowane w miejscu, które umożliwi swobodny dostęp i przeprowadzenie odczytu oraz ewentualnej wymiany czy serwisu. Ciepłomierz musi być umiejscowiony w taki sposób, aby był chroniony przed uderzeniami, wibracjami i oddziaływaniem pola elektromagnetycznego, bo może to zakłócać działanie urządzenia. Przy montażu trzeba zwrócić uwagę na poprawność podłączeń elektrycznych oraz kierunek montażu przetwornika przepływu. Przetwornik może być zamontowany na rurociągu powrotnym lub zasilającym, zgodnie z wymaganiami konkretnego modelu ciepłomierza. Przed i za przetwornikiem przepływu należy umieścić armaturę odcinającą, która ułatwi późniejszą wymianę przetwornika. Z uwagi na możliwość występowania zanieczyszczeń w wodzie, warto przed przetwornikiem zamontować filtr. Zaleca się, aby czujniki temperatury zamontować w taki sposób aby oś czujnika była prostopadła do osi przewodów. Zabronione jest przedłużanie i skracanie przewodów łączących czujniki temperatury z przelicznikiem.
7. Czy licznik ciepła należy legalizować? Kto dokonuje legalizacji?
Tak, ciepłomierz podlega obowiązkowej legalizacji, czyli okresowemu badaniu poprawności wskazań urządzenia. Legalizację liczników ciepła dokonuje inspektor w urzędzie miar lub w lokalnym punkcie legalizacyjnym. Sprawdzane są: pary czujników temperatury, przeliczniki i przetworniki przepływu.
Użytkowanie licznika zużycia ciepła bez aktualnej cechy legalizacyjnej może skończyć się karą grzywny.
8. Ile wynosi ważność cechy legalizacyjnej ciepłomierzy?
Dla ciepłomierzy ważność cechy legalizacyjnej wynosi 5 lat (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 marca 2019 r. Na podstawie art. 9 pkt 1–5 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. z 2019 r. poz. 541 i 675).
Okres ważności pierwszej legalizacji na podstawie oceny zgodności liczony jest od 1 grudnia roku wyprodukowania ciepłomierza. Okres ważności legalizacji ponownej liczony jest od konkretnego miesiąca w którym legalizacja ta została dokonana.
9. W jakich przypadkach cecha legalizacyjna ciepłomierza traci ważność?
Ciepłomierz straci cechę legalizacyjną w następujących przypadkach: uszkodzenie urządzenia, uszkodzenie lub zniszczenie cechy zabezpieczającej lub legalizacyjnej („zerwanie plomby”) oraz w przypadku, gdy ciepłomierz przestanie spełniać wymagania prawne i metrologiczne.
10. Jak odczytywać wskazania ciepłomierza?
Odczytu ciepłomierza można dokonać wzrokowo poprzez wskazania na wyświetlaczu lub zdalnie poprzez podłączenia ciepłomierza do systemu zdalnego odczytu, który może obejmować transmisję radiową, przewodową MBUS oraz Impuls. Zdalny odczyt może odbywać się metodą walk-by lub Internet. Rozwiązanie to pozwala zaoszczędzić czas, archiwizować wskazania bezpośrednio na komputerze lub serwerze oraz usuwanie ewentualnych błędów przy odczycie wskazań.
11. Czy zdalny odczyt licznika ciepła jest bezpieczny dla życia i zdrowia ludzi?
Tak. Zdalny odczyt ciepłomierza nie jest szkodliwy dla istot żywych. Co potwierdzone jest deklaracją zgodności wydaną przez Certyfikowaną Jednostkę Badawczą
12. Czy można podłączyć do ciepłomierza dodatkowe wodomierze?
Tak, do ciepłomierza wyposażonego w wejście impulsowe można podłączyć maksymalnie dwa wodomierze, rozszerza to zakres zastosowań licznika zużycia ciepła.
13. Czym jest standard OMS dla urządzeń pomiarowych?
OMS (Open Metering System) to opracowany w Niemczech jednolity standard komunikacji między urządzeniami pomiarowymi (wodomierzami, ciepłomierzami i podzielnikami kosztów ogrzewania), a urządzeniami służącymi do ich odczytu. Ogólnie rzecz biorąc, dzięki OMS jeden zestaw inkasencki może służyć do odczytywania wskazań liczników różnych mediów, wyprodukowanych przez różnych producentów. Więcej na ten temat znajdą Państwo pod tym linkiem.
14. Czy ciepłomierze można podłączyć do sieci M-Bus?
Tak, ciepłomierz może zostać podpięty do sieci M-Bus pod warunkiem, że posiada on wewnętrzny bądź zewnętrzny moduł do tego przystosowany.
15. Czy ciepłomierz posiada wyjście impulsowe?
Tak, wybrane modele liczników ciepła wyposażone są w wyjścia impulsowe. Do złączy tych można podłączyć kompatybilne liczniki impulsów lub konwerter sygnału.
16. Kiedy głównie stosowane są ciepłomierze?
Ciepłomierze BMETERS zaprojektowane są w taki sposób aby znaleźć zastosowanie zarówno w mieszkaniach, domach ale również budownictwie wielolokalowym i przemyśle. Ponadto ciepłomierze znajdują zastosowanie np. w przypadku ogrzewania podłogowego, gdzie nie ma możliwości montażu podzielników kosztów ogrzewania.
17. Wyjaśnienie oznaczeń przepływów:
- Przepływ minimalny qi który jest najmniejszym przepływem, przy którym ciepłomierz może pracować bez przekroczenia granicznych błędów dopuszczalnych,
- Przepływ nominalny qp który jest największym przepływem, przy którym ciepłomierz może pracować poprawnie w sposób ciągły bez przekroczenia granicznych błędów dopuszczalnych,
- Przepływ maksymalny qs który jest największym przepływem dopuszczalnym tylko w krótkich okresach czasu, przy którym ciepłomierz może pracować poprawnie bez przekroczenia granicznych błędów dopuszczalnych,
18. Wymagania metrologiczne dla ciepłomierzy (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać ciepłomierze i ich podzespoły, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych)
Ze względu na błąd pomiaru przepisy dzielą ciepłomierze na trzy klasy dokładności: klasę 1, klasę 2 i klasę 3. Błąd ciepłomierza jest sumą algebraiczną błędów jego urządzeń składowych: błędu przelicznika wskazującego, błędu czujników temperatury oraz błędu przetwornika przepływu.
Błąd graniczny dopuszczalny bezwzględny pojedynczego czujnika temperatury, wchodzącego w skład pary czujników temperatury, wynosi ± 2 oC.
Błąd graniczny dopuszczalny względny przetwornika przepływu EPd, wyrażony w procentach, w zależności od przepływu q oraz klasy dokładności ciepłomierza, oblicza się według wzorów:
dla klasy 1: EPd = ±(1 + 0,01 qp/q)
dla klasy 2: EPd = ±(2 + 0,02 qp/q)
dla klasy 3: EPd = ±(3 + 0,05 qp/q)
W każdym przypadku wartość błędu EPd nie powinna przekraczać ±5 %.
19. Dlaczego ciepłomierz nie zlicza zużycia w GJ?
Zazwyczaj jest to błąd montażu ciepłomierza. Należy sprawdzić:
- czy montaż ciepłomierza jest zgodny z przeznaczeniem montażowym danego ciepłomierza (oznaczenie z obudowy POWRÓT/ZASILANIE z faktycznym montażem na instalacji),
- czy zamontowany jest zgodnie z kierunkiem przepływu czynnika (montaż zgodny z kierunkiem strzałki na mosiężnym korpusie ciepłomierza)
- sprawdzić na poziomie 2 (wskazania chwilowe) czy pierwsza wyświetlana temperatura (zasilania) jest wyższa od drugiej(powrotu), jeżeli pierwsza jest niższa od drugiej oznacza to, że źle został zamontowany czujnik temperatury lub w ogóle ciepłomierz został zamontowany niezgodnie z jego przeznaczeniem montażowym.
- sprawdzić na poziomie 1 (wskazania bieżące) czy na przemian ze zużyciem w GJ nie wyświetla się komunikat błędu typu ERR,
- sprawdzić czy jest przepływ czynnika – na wyświetlaczu w prawym górnym rogu powinna być widoczna ikonka z kręcącym się wirnikiem, lub należy wejść na poziom 2 (wskazania chwilowe) i sprawdzić aktualny przepływ w m3/h,
20. Dlaczego wyświetla się ERR 107? Co to oznacza?
Komunikat ERR 107 w ciepłomierzach HydroCal M3/Hydrosplit M3 wyświetla się, gdy ciepłomierz zarejestrował chwilowy spadek/zanik napięcia zasilania elektroniki ciepłomierza. Powody spadku napięcia mogą być różne. Nie zmienia to jednak faktu, że po przywróceniu prawidłowych warunków elektrycznych ciepłomierz pracuje prawidłowo, tj. mierzy temperatury, zlicza wodę, wylicza ciepło i chłód.
Po pojawieniu się komunikatu Err107 należy zweryfikować poprawność wskazania daty w pozycji 3.4 menu, jeśli jest ona prawidłowa to znaczy, że nie ma powodów wymieniać urządzeń na nowe, należy traktować komunikat tylko informacyjnie.
21. Czy można wymienić baterię w ciepłomierzu? jaką baterię zastosować do wymiany?
Nie można wymienić baterii w ciepłomierzu ponieważ producent na to nie zezwala, ewentualne próby wymiany powodują utratę gwarancji. W siedzibie firmy baterii nie wymieniamy.
22. Czy można odczytać zużycie z ciepłomierza z rozładowaną baterią.
Tak, przez serwis gwarancyjny przy demontażu ciepłomierza lub w siedzibie naszej firmy.
23. Wyświetlacz w ciepłomierzu nie reaguje na przyciski. Co się stało? Co z nim zrobić?
Otworzyć przykrywkę ciepłomierza i sprawdzić czy nie został zalany/zawilgocony układ sterowania (nie ma widocznych śladów śniedzi na płytce PCB). Jeżeli nie ma śladów zalania/zawilgocenia oznacza to iż rozładowała się bateria w ciepłomierzu i jeżeli mieści się w 5 letnim okresie gwarancyjnym podlega wymianie na nowy. Taką sytuacje po wcześniejszym sprawdzeniu według wskazówek należy zgłosić w formie email na adres serwis@bmeters.pl .
24. Czy ciepłomierzowi HYDROCAL M3/HYDROSPLIT M3 można zmienić przeznaczenie (POWRÓT/ZASILANIE).
Nie
25. Czy można wymienić uszkodzony czujnik temperatury w HYDROCAL M3/HYDROSPLIT M3.
- HYDROCAL M3 – NIE
- HYDROSPLIT M3 - TAK
